Contact, écht contact, is een universele menselijke behoefte. Het is van levensbelang.
Veel van het oceaangrote verlangen naar verbinding hebben we diep weggestopt omdat het er vroeger vaak niet was. We zijn in ons leven vaak niet op de waarde geschat of gerespecteerd, niet bejegend zoals we wilden en niet geknuffeld toen dat het enige was dat nodig was. Door de pijnlijkheid daarvan hebben we het verlangen goed ingepakt en diep in onze kelder weggeborgen. Soms zijn er gedachten als: 'Dat zit er voor gewoon mij niet' in of 'Ach, zo is het ook goed'. Die houden het mooi op zijn plaats.
Alcohol helpt. Aan de ene kant om de pijnlijkheid ervan niet te voelen, aan de andere kant om de ongemakkelijke stunteligheid die er rond contact kan zijn wat te versoepelen. Alcohol helpt om de kelder vol ingepakte verlangens te vergeten. Dit is één van de redenen waarom alcohol zo vaak op tafel komt als we op zoek zijn naar gezelligheid. (Ik schreef daar van de zomer een artikel over dat geplaatst werd in het NRC)
De laatste jaren is er veel onderzoek gedaan naar verslaving en contact. Een gevleugelde uitspraak die daaruit voortkomt is:
The opposite of addiction is connection.
Het tegenoverliggende van verslaving is niet nuchter zijn of 'sobriety', maar verbinding. Journalist Johann Harri deed 3 jaar lang wereldwijd onderzoek naar de 'War on drugs' en komt met die conclusie, hier in een Ted talk vertelt hij daarover. In dit statement gaat verslaving niet alleen over drugs, alcohol en gokken maar over alle verslavende patronen. Ook het blijven kopen van cadeautjes en schoenen of het onophoudelijk sporten of computerspelletjes doen. De leegte, het verlangen naar contact, wordt opgevuld met iets anders wat makkelijker beschikbaar lijkt.
Wanneer je niet (meer) drinkt kun je het gevoel hebben dat het lastig is om contact te maken met anderen (die wel drinken). Mogelijk vind je gesprekken met anderen moeilijk en het contact te oppervlakkig. Misschien heb je het idee dat diep en 'echt' contact vanzelf moet gaan. Dat is een misvatting. Voor wezenlijk contact is actie nodig. Stel dat je ergens bent en je wilt minder oppervlakkigheid, meer diepgaand contact, dan is dit wat je kunt doen:
1. Doe 'een rondje'. Bij een rondje is er een vraag of onderwerp waar iedereen iets over zegt. Er is 1 belangrijke regel: wanneer iemand spreekt, luisteren de anderen. Het is een moment waarbij de aandacht echt helemaal bij die ene persoon is. Voorbeeldvragen voor een rondje zijn:
• Wat staat er bovenaan jouw bucketlist?
• Wat had je vroeger willen worden?
• Noem een hoogtepunt en een dieptepunt van het afgelopen jaar?
• Wat is je grootste verlangen of het nou kan of niet? Denk zonder grenzen.
• Vertel iets wat de anderen eigenlijk nog van jou zouden moeten weten.
2. Er is geen verwijt zonder verlangen. Wanneer er gevoelens van ongemak zijn neigen we ernaar dit de ander te verwijten (bv 'Je bent altijd te laat'). Er is geen verwijt zonder verlangen. Erken en benoem het verlangen ('Ik mis je'). Het verlangen benoemen helpt bij toename van contact.
3. Onthul de werkelijkheid. Als je zelf kunt openen en iets kunt laten zien wat echt is, waarachtig, puur, dan nodig je de ander uit dit ook te doen. Raakbaar zijn is besmettelijk : ). In openheid is contact. En die is er dan weer moeiteloos.